Het marketing christendom – een toetsing (2)

Begin jaren zestig is de zogenaamde gemeentegroei beweging ontstaan. In het Engels “the Church Growth Movement”. De beweging heeft verschillende takken. Het is de bedoeling om de tak waartoe Rick Warren (Saddleback) en Bill Hybels (Willow Creek) behoren te onderzoeken en te toetsen aan de bijbel. Een citaat om van te schrikken: “Ik denk niet dat er iets is gedaan, in de naam van Christus en onder de vlag van het Christendom, dat zo destructief is gebleken voor de menselijke persoonlijkheid, en daarom contra productief voor de evangelisatie, als de vaak ruwe, ongepolijste en onchristelijk strategie waarbij men probeert om mensen bewust te maken van hun zondige en verloren toestand”.

Rick Warren en Bill Hybels

3.4. Vervorming van de boodschap van het evangelie

3.4.1. De claim van Rick Warren – het evangelie blijft hetzelfde

Warren beweert dat hij alleen de verpakking (de presentatie) heeft veranderd en niet de boodschap. Dit herhaalt hij keer op keer. Op de voorkant van zijn boek “The Purpose Driven Church” staat b.v.: “Growth Without Compromising Your Message & Mission”. Groei zonder een compromis te sluiten over je boodschap en je missie. Dit is echter misleidend want de boodschap wordt wel degelijk, zij het subtiel, verdraaid.

3.4.2. Hoe de boodschap wordt vervormd

3.4.2.1. ‘Bewuste nood’

De boodschap in de zoeker-bijeenkomst (seekerservice), in de op de zoeker gerichte samenkomst, moet ‘relevant’ zijn. De manier om dat te doen is aan te sluiten bij de ‘bewuste noden’ van de ongelovige bezoekers.

“Bewuste nood” boodschappen zijn boodschappen die aansluiten op de belevingswereld van de ongelovigen. Thematische onderwerpen waarin men laat zien hoe ‘relevant’ Jezus is, hoe nuttig het is voor het welbevinden en de dagelijkse bezigheden om Jezus er bij te nemen.

Marktonderzoek, onder meer met enquêtes, heeft uitgewezen dat ongelovigen over het algemeen niet bezig zijn met wat er na de dood komt. Ze zijn bezig met het hier en nu, met de problemen van het dagelijks leven. Ze worstelen met allerlei zaken zoals eenzaamheid, stress, opvoeding van de kinderen, verslavingen, enzovoorts. Dit zijn noden die de ongelovigen ervaren (felt needs). Hier moet, volgens de theorie, de prediking op inhaken. In een korte boodschap moet uitgelegd worden hoe Jezus hierin kan helpen. Met Jezus gaat ‘het’ veel beter.

De boodschap dat Jezus voorziet in ’bewuste noden’ is slechts gedeeltelijk waar.

Als je Jezus volgt dan zullen inderdaad allerlei zaken beter gaan. Toch is het geen garantie dat er b.v. nooit meer eenzaamheid zal voorkomen. De Heer zal in de eenzaamheid wel troosten en er door heen dragen.

Wat niet wordt gezegd is, dat je door Jezus te volgen er een aantal problemen bij krijgt. Als je Jezus gaat volgen dan gaan er ook ‘negatieve’ dingen in je leven gebeuren. Je krijgt er plotseling een aantal vijanden bij: de wereld, de satan en de demonen, en daarnaast ook nog je eigen zondige natuur. De Here Jezus heeft gezegd dat de wereld ons zal haten en vervolgen. Paulus zei: “Allen die godvruchtig willen leven zullen vervolgd worden” (2 Timotheüs 3:12). Wij moeten door vele verdrukkingen het Koninkrijk Gods binnengaan (Handelingen 14:22). We worden beschoten door boze geesten (Efeze 6:16). We hebben zelfs een vijand in ons: onze vleselijke begeerten die strijd voeren tegen onze ziel (1 Petrus 2:11).

Een zwaarder punt van kritiek is, dat deze boodschap het bijbelse evangelie niet is. Het bijbelse evangelie ontbreekt volledig of in grote mate.

Vergelijk de ’bewuste nood’ boodschap met het bijbelse evangelie.

Het evangelie volgens Paulus:

Alle mensen hebben gezondigd. De hele wereld is daarom strafwaardig voor God. We zijn op weg naar de dag van het oordeel. We zijn schuldig en God zal ons straffen. De eeuwige straf komt er aan. De poel die brand van vuur en zwavel.

Een rechtvaardig God kan niet zomaar een schuldig mens vrijspreken, dat zou onrechtvaardig zijn. God is rechtvaardig en daarom kan Hij niet anders dan straffen. Er moet recht gedaan worden. God kan en wil niet tegen zijn eigen natuur ingaan. “de Here laat geenszins ongestraft” (Nahum 1:3). “Zonder bloedstorting geschiedt er geen vergeving” (Hebreeën 9:22).

En toch is er goed nieuws. Er is een uitweg. Ondanks al onze boosheid heeft God ons liefgehad. Daarom heeft God Zijn Zoon naar de aarde gezonden als Verlosser. De Here Jezus heeft door zijn kruisdood en opstanding het probleem van de zondeschuld opgelost. HIj heeft onze zondeschuld op Zich genomen en Hij heeft persoonlijk de straf voor onze zonden ondergaan. Om onze overtredingen werd Hij doorboord, om onze ongerechtigheden verbrijzeld; de straf die ons de vrede aanbrengt was op Hem. God heeft al onze zonden op de Here Jezus gelegd en Hem er voor gestraft. De zonde is daarom gestraft. Aan het recht is voldaan. God kan nu een schuldig mens toch vrijspreken omdat een ander voor hem heeft betaald.

God biedt een ieder vergeving van zonden aan door het geloof in zijn Zoon. Verlossing is een geschenk. De prijs was hoog maar Jezus heeft voor ons betaald. We waren het niet waard, we hebben het niet verdiend, we hebben ons recht op geluk en leven duizendmaal verzondigd, maar toch heeft God naar ons omgezien. Onverdiende goedheid. Genade. Onbegrijpelijke liefde. Jezus is gekomen, gekruisigd, begraven, opgewekt, verschenen aan vele getuigen, opgevaren naar de hemel, gezeten aan de rechterhand van God, vanwaar Hij zal komen als Verlosser voor de gelovigen, als Koning voor de wereld en als Rechter voor de ongelovigen.

Ontvlucht de komende toorn. Laat u behouden uit dit verkeerde geslacht. Als we geen acht geven op zulk een heil hoe zullen we dan ontkomen?

3.4.2.2. Het evangelie van fulfillment (Vervulling)

Een sleutelwoord in de woordverkondiging van Hybels is het woord “fulfillment”. Fullfillment staat voor een bevredigend en gelukkig leven. Een vervuld leven. Wil je een vervuld leven? Volg dan Jezus.

Het sleutelwoord in de boodschap van Warren is “purpose”, doel. Wil je een leven met zin en doel? Volg dan Jezus.

Het sleutelwoord in de boodschap van Schuller is “excellence”. Wil je het ultieme, het beste leven hebben? Volg dan Jezus.

3.4.2.3. Het ’niet aanstootgevende’ evangelie

Om de klanten (de zoekers) geen aanstoot te geven spreekt men alleen over positieve dingen. Men brengt een ‘alleen positief’ boodschap.

Hoe doet men dat? Hoe verdraait men het bijbelse evangelie tot een alleen positieve boodschap, tot een niet-aanstootgevend evangelie?

Dit doet men ten eerste door het bijbelse evangelie te vervangen door ’bewuste nood’ boodschappen. Schuller is daarin zover gegaan dat er bij hem helemaal niets meer van het bijbelse evangelie overgebleven. Zover zijn Hybels en Warren niet gegaan. Bij hen is de nadruk verlegd. De kern van het evangelie wordt naar de rand gedrongen.

Men maakt de boodschap verder positief door allerlei bijbelse dingen, die de mensen niet prettig vinden om te horen, zo veel mogelijk weg te laten. B.v. de zonden en zondigheid van de mens, de hel, de eeuwige straf, het komende oordeel, de toorn en de heiligheid van God, de oproep tot zelfverloochening en ingetogenheid, de oproep om niet wereldgelijkvormigheid te zijn en om jezelf onbesmet van de wereld te bewaren, het bestaan van valse leer, valse leraren en valse kerken, het bestaan van namaak (pseudo) op geestelijk gebied, de geestelijke strijd met de wereld, de boze geesten en met het eigen vlees, het feit dat God koppige gelovigen zal tuchtigen, enzovoorts. Het wordt niet ontkend, het wordt simpelweg zoveel mogelijk genegeerd.

Verder verbergt men de ernstige bijbelse waarheden door verhullend en verzachtend taalgebruik. Als er al over ‘negatieve’ bijbelse zaken wordt gesproken dan spreekt men bij voorkeur in “eufemismen”. Neem b.v. de hel. Jezus gebruikte het woord hel regelmatig in zijn prediking en onderwijs. Als je het onderwijs van Jezus nagaat dan valt op dat Hij zelfs meer het woord hel heeft gebruikt dan het woord hemel. Dat doen ‘alleen positief’ en ‘zoeker-vriendelijke’ predikers als het even kan niet. Sommigen gebruiken het woord hel nooit. Allen geven ze een vage en onvolledige omschrijving van de hel. Verloren gaan wordt b.v. omschreven als een eeuwig bestaan zonder gemeenschap met God. De hel is een eeuwig bestaan zonder gemeenschap met God. De nadruk wordt gelegd op wat je mist. Is dat de bijbelse nadruk? En zal een ongelovige hiervan schrikken? Dat is niet te verwachten want de ongelovige leeft nu al zonder contact met God en de meesten vinden het best zo.

Warren leert dat we bij voorkeur geen theologische en moeilijke bijbelse termen moeten gebruiken. Woorden als b.v. zonde, bekering. Zulke woorden begrijpen de mensen niet, zo luidt de redenering. Je moet zoeker-vriendelijk zijn en daarom moet je in plaats van die bijbelse en theologische woorden omschrijvingen gebruiken.

Het is subtiel wat wordt gedaan.

Het is inderdaad onverstandig om sommige bijbelse termen te gebruiken zonder uitleg. De oplossing is echter niet het vermijden van de termen. De goede oplossing is dat je de term gebruikt en hem dan gelijk omschrijft. Heel kwalijk is dat de redenering, “we moeten bijbelse termen omschrijven anders begrijpen de ongelovigen ons niet“, wordt misbruikt voor het verzachten van de ‘aanstootgevende’ bijbelse zaken. Als je geen begrippen als zonde of hel wilt gebruiken omschrijf ze dan tenminste nauwkeurig. Je kunt de hel b.v. uitleggen als een gevangenis, als een soort strafkolonie, als een verbanningsoord, een plaats van pijniging, de plaats waar de eeuwige straf wordt voltrokken en ondergaan. En als er over zonde moet worden gesproken omschrijf het dan niet alleen als “je doel missen”. In deze definitie zit niets van een persoonlijke relatie met God. Zonde is ook en ten eerste ongehoorzaamheid. God zei tegen Adam en Eva: “eet niet van die bepaalde boom” maar Adam en Eva deden het toch. God zei “doe het niet” maar ze deden het toch. Zonde is rebellie, opstand tegen God, de verwerping van Zijn heerschappij.

3.4.2.4. Vermenging met populaire psycho-praatjes

Schuller heeft het evangelie volledig vervangen door psycho-praatjes. Hij heeft het evangelie totaal gepsychologiseerd. Via marktonderzoek heeft hij uitgezocht wat de voornaamste ‘nood’ is van de ongelovigen. Het bleek dat de mensen lijden aan een slecht zelfbeeld. Daarom predikt Hij Jezus als de weg tot herstel van het aangetaste zelfbeeld. Dit is zijn normale boodschap. Een enkele keer brengt hij nog wel eens het bijbelse evangelie. Dit om aan klantenbinding te doen. Als hij een publiek heeft wat er van houdt dan wil hij nog wel eens het bijbelse evangelie correct uitleggen (Schuller is een opportunist. Hij geeft het publiek wat het publiek wil). Hij heeft allerlei bijbelse begrippen een volledig onbijbelse inhoud gegeven. Neem b.v. Schuller’s definitie van zonde. Zonde is, volgens hem, elk woord, elke daad of elke gedachte die het eigen zelfbeeld of het zelfbeeld van anderen aantast. “Sin is any act or thought that robs myself or another human being of his or her self-esteem” (Robert Schuller, ‘Self-Esteem: The New Reformation’, Waco, Word, 1982, p.14)

Nog een citaat van Schuller : “I don’t think anything has been done in the name of Christ and under the banner of Christianity that has proven more destructive to human personality and, hence counterproductive tot the evangelism enterprise than the often crude, uncouth, and unchristian strategy of attempting to make people aware of their lost and sinful condition” (‘Christianity Today’, October 5, 1984)

De vertaling: “Ik denk niet dat er iets is gedaan, in de naam van Christus en onder de vlag van het Christendom, dat zo destructief is gebleken voor de menselijke persoonlijkheid, en daarom contra productief voor de evangelisatie, als de vaak ruwe, ongepolijste en onchristelijk strategie waarbij men probeert om mensen bewust te maken van hun zondige en verloren toestand”.

…

Hybels en Warren zijn, zoals vaak het geval is, veel minder grof. Bij hen is de bijbelse boodschap niet vervangen maar vermengd met populaire psycho-praatjes. Zij halen verder alleen de scherpe kanten van de bijbelse boodschap af. Het minst aangetast op dit punt lijkt Warren te zijn.

De onderzoeker Pritchard heeft een jaar lang ter plaatse de gemeente van Hybels (Willow Creek) bestudeerd. Hij heeft zijn bevindingen opgetekend in een boek (Willow Creek Seeker Services, Grand Rapids, Baker Books, 1996). Hieronder volgen enkele van zijn waarnemingen. Ik geef het originele Engels, met daarna een vertaling.

“Hybels incorporates large chunks of the American psychological worldview into his basic teaching and teaches that fulfillment is a consequence of the Christian life” (p. 200).

“Hybels heeft grote stukken van het Amerikaanse psychologische wereldbeeld in zijn basis onderwijs opgenomen en hij leert dat “fulfillment” (vervulling, voldoening, bevrediging) een gevolg is van het christelijke leven”.

“Hybels not only teaches psychological principles, but often uses the psychological principles as interpretive guides for the exegesis of Scripture … King David had an identity crisis, and Peter had a problem with boundary issues. The point is, psychological principles are regurlar built into Hybels teaching” (p. 156).

“Hybels onderwijst niet alleen psychologische principes, hij gebruikt ook vaak psychologische principes als leidraad voor het uitleggen van de Schrift. Hij legt de Schrift uit vanuit psychologische principes. Koning David had een identiteitscrisis, en Petrus had een probleem met het respecteren van grenzen. Het punt is, psychologische principes worden regelmatig in het onderwijs van Hybels ingebouwd”.

Ook Saddle Back (Warren) is beïnvloed door de moderne populaire psychologie (de zogenaamde pop-psychologie), zij het in mindere mate. Neem het boek “Purposedriven Life” (Doelgericht leven) van Warren, door de tekst heen kom je psychologische opmerkingen tegen. B.v. Samson was ‘codependent” (p. 233, originele engelse boek).

3.4.3. Samenvatting

De boodschap wordt dus wel degelijk aangetast. De verdraaiing van het evangelie zit hem niet zozeer in wat wordt gezegd, het is veel meer het gevolg van de dingen die niet worden gezegd. Zo wordt bijvoorbeeld de nadruk volledig gelegd op de liefde van God terwijl de toorn van God wordt genegeerd. Het wordt nog verergerd door de vermenging met psycho-praat.

Vooral het streven om ‘niet-aanstootgevend’ en ‘alleen positief’ te zijn vervalst onvermijdelijk de bijbelse boodschap op ernstige wijze. Bij de één op grove wijze (Schuller), bij de ander subtieler (Warren, Hybels).

Een ‘bewuste nood’ en ‘zoekervriendelijk’ evangelie is in het gunstigste geval een verwaterd evangelie en soms een vals evangelie.

……………….

3.5. Het wegdringen van de prediking van de bijbel

De doelstelling van de zondagdienst is radicaal veranderd. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor de prediking. De samenkomst is niet meer gericht op de opbouw van de gelovigen. Men richt zich volledig op de ongelovigen (de zoekers). Daar past men de boodschap op aan.

Dit leidt bij hen tot het wegdringen van het woord van God.

De samenkomst op zondag is in feite veranderd in een evangelisatie bijeenkomst. Althans dat is de theorie. In feite brengt men ’bewuste nood’ boodschappen. Men brengt niet het duidelijke evangelie, zoals Paulus dat b.v. deed op de Areopagus. En het moet ‘alleen positief’ zijn.

De door God bepaalde weg tot het bereiken van ongelovigen is de prediking van het bijbelse evangelie. Het heeft Gode behaagd “door de dwaasheid der prediking” te redden hen die geloven (1 Korinthe 1:21). Voor de prediking van het bijbelse evangelie is geen of nauwelijks plaats. Dat werkt niet meer in deze tijd volgens de gemeentegroei voormannen.

Lees hoe Paulus het evangelie in Corinthe heeft gebracht: “Ook ben ik, toen ik tot u kwam, broeders, niet met schittering van woorden of wijsheid u het getuigenis van God komen brengen. Want ik had niet besloten iets te weten onder u, dan Jezus Christus en dien gekruisigd. Ook kwam ik in zwakheid, met veel vrezen en beven tot u, mijn spreken kwam dan ook niet met meeslepende woorden van wijsheid, maar met betoon van geest en kracht, opdat uw geloof niet zou rusten op wijsheid van mensen, maar op kracht van God” (1 Korinthe 2:1-5).

Schuller, Hybels, Warren en hun volgelingen weten het tegenwoordig beter. De aanstootgevende en dwaze boodschap van “Jezus Christus en die gekruisigd” (1 Korinthe 1:23) moet voorbereid worden door ’bewuste nood’ boodschappen.

De verkondiging van het woord van God wordt verder teruggedrongen doordat de dienst niet meer op gelovigen is gericht.

Voor opbouw van de gelovigen is op zondag geen plaats meer. De volle raad van God kan niet meer verkondigd worden. Er is geen ruimte meer voor een profetische boodschap vanuit de bijbel. Een boodschap waarbij de Here Jezus door de prediking heen de aanwezige gelovigen en de gemeente als geheel doorlicht en waarbij Hij soms moet zeggen “maar Ik heb tegen u” (Openbaring 2 en 3).

Het gevolg is dat er geen plaats meer is voor ‘expository preaching’, er is geen ruimte meer voor uitleggende prediking. Het vers voor vers doorpreken van de bijbel. Met uitleggende prediking wordt bedoeld dat men een bijbelgedeelte neemt dat men vervolgens uitlegt, dat men voor zichzelf laat spreken. De boodschap komt uit het bijbelgedeelte zelf. Er is ook geen plaats voor leerstellige prediking waarin systematisch de gezonde leer wordt uiteengezet.

De bijbel is het zwaard van de Geest (Efeze 6:17). “Het woord van God is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zo diep, dat het vaneenscheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het schift overleggingen en gedachten des harten” (Hebreeën 4:12).

De Geest gebruikt het woord. En toch dringt men de prediking van het woord terug.

3.6. De ingrijpende verandering van het karakter van de zondag-samenkomst

De samenkomst op zondag is niet meer gericht op de aanbidding van God en de opbouw van de gelovigen. In plaats daarvan richt men zich op de ongelovigen.

Dit is een radicale breuk met 2000 jaar gemeentegeschiedenis. De gemeente kwam op de eerste dag der week samen om God te aanbidden en om toegerust te worden (geleerd, vermaand, bemoedigd). Toegerust om door wandel en woord een getuige te zijn in de eigen omgeving.

In het Nieuwe Testament zien we dat de gemeentesamenkomsten gericht waren op de opbouw van de gelovigen. “Hoe staat het dan broeders? Telkens als gij samenkomt heeft ieder iets … alles moet tot stichting geschieden” (1 Korinthe 14:26). Het is de bedoeling dat de gelovigen gesticht, vermaand en bemoedigd worden (1 Korinthe 14:3).

Paulus spreekt wel over de mogelijkheid dat er ’toehoorders of ongelovigen binnen komen’ (1 Korinthe 14:23) tijdens het samenkomen van de gemeente. Het samenkomen van de gemeente was dus niet gericht op ongelovigen. Paulus zei dat ze er wel rekening mee moesten houden dat er ongelovigen binnen konden komen. Onder meer daarom mocht men b.v. niet zonder vertaling in tongen spreken1.

In een samenkomst die onder leiding van de Geest van God staat zal God door alle onderdelen heen tot gelovigen en ongelovigen spreken. Door de gebeden, de liederen, de getuigenissen en de prediking. Als een ongelovige dan binnenkomt zal hij door allen worden weerlegd en doorgrond, het verborgene van zijn hart zal aan het licht komen met als gevolg erkenning van God (1 Korinthe 14:23-25).

De gemeentesamenkomst op zondag wordt door Warren en Hybels gericht op ongelovigen. Dat betekent dat er geen of bijna geen geestelijk voedsel en opbouw meer in de dienst zit voor de gelovigen.

Gelovigen hebben onder meer de bediening van leraars nodig om toe gerust te worden en tot volwassenheid te komen. “En Hij heeft gegeven … leraars … om de heiligen toe te rusten tot dienstbetoon, tot opbouw van het lichaam van Christus” (Efeze 4:11,12).

Als dit niet functioneert dan heeft dat tot gevolg dat de gelovigen onvoldoende toegerust worden, dan stokt de geestelijke groei en blijven ze kwetsbaar voor valse leringen. De gelovigen blijven onmondig “op en neder, heen en weder geslingerd onder invloed van allerlei wind van leer, door het valse spel de mensen in hun sluwheid, die tot dwaling verleidt” (Efeze 4:14).

Dit probeert men binnen de beweging van Hybels en Warren op verschillende manier op te vangen. Bijvoorbeeld door een doordeweekse dienst, die gericht is op opbouw van de gelovigen, te houden. Dit werkt in de praktijk niet goed. De meeste gelovigen blijven op zondag komen. Door de week komt doorgaans in het gunstigste geval slechts de helft, maar vaker slechts eenderde van de leden. Je hebt dus nooit de gemeente als totaal bij elkaar.

Een andere oplossing is dat men het onderwijs voor de gelovigen verschuift naar de zogenaamde kleine groepen die door de week samenkomen. Dit werkt in de praktijk ook onvoldoende. Er zijn meestal niet genoeg bekwame leraars beschikbaar die met kunde en gezag de bijbel kunnen uitleggen. Maar vaak wil men dat ook helemaal niet. De kleine groepen zijn dan een soort ‘ontdekken’ groepen waar ieder doorgeeft wat hij of zij in een tekst heeft gezien. Op zich is dat natuurlijk niet verkeerd, maar het is geen effectieve vorm van onderwijs, toerusting.

Weer een andere oplossing is dat men ter opbouw van de gelovigen een aantal cursussen aanbiedt. Dat werkt echter ook onvoldoende. Ten eerste zijn de cursussen vaak optioneel, je kunt er voor kiezen om die te volgen. Ten tweede heeft men na enige tijd de cursussen doorlopen en dan stopt de verdere toerusting vaak.

In de praktijk wordt door het omgooien van het doel van de zondagsamenkomst het effectief onderwijzen van de gemeenteleden belemmerd. Niet alleen het onderricht in de gezonde leer maar ook het element van stichting, vermaning en bemoediging door de prediking heen.

Uit onderzoek bleek dat gemiddeld slechts 10 procent van de bezoekers van de dienst op zondag in Willow Creek (Hybels) ongelovigen zijn. Dat betekent dat 90 procent van de aanwezigen bestaat uit gelovigen. Gelovigen die daar in feite niet horen, want de dienst is niet voor hen bestemd. Toch besteden ze daar de zondag aan. Hebben ze daarnaast nog de tijd om een samenkomst tot opbouw te bezoeken en tijd voor inzet in een bediening?

3.7. Het gebruik van parafrase ‘vertalingen’ van de bijbel

Men wil zoeker-vriendelijk zijn en daarom gebruikt men parafrase vertalingen. Een gewone vertaling is, zo veronderstelt men, te moeilijk voor een zoeker.

Het klink redelijk maar ook hier zitten weer enkele adders onder het gras.

Het hoofdbezwaar is dat een parafrase vertaling eigenlijk de naam vertaling niet verdient. Het is in feite niet meer dan een soort commentaar.

Bij een parafrase vertaling vertaalt men niet zo letterlijk mogelijk. Men vertaalt gedachte voor gedachte. De vertaler heeft eerst de originele Hebreeuwse of Griekse tekst bekeken. Hij probeert die tekst te begrijpen. Hij denkt na over wat de schrijver met zijn woorden bedoelde over te brengen. Hij interpreteert de tekst. Als de vertaler de betekenis heeft gevonden of denkt te hebben gevonden geeft hij die vervolgens in eigen woorden weer. Men vertelt het na in eigen woorden.

…….

Een persoonlijke waarneming: Enkele jaren terug is een voorganger van een gemeente op studiereis geweest naar Willow Creek (Hybels). Een van de dingen die hij na het bezoek invoerde was het gebruik van een parafrasevertaling tijdens de dienst op zondag. Je merkte direct het effect op de gemeente. Het gebruik van parafrase bijbels door de gelovigen nam toe. Niet naast, maar in plaats van de Nieuwe Vertaling. Voor de stille tijd begon men parafrase bijbels te gebruiken. Op de basisbijbelstudie verschenen deelnemers met parafrase bijbels. Een serieuze bijbelstudie werd daardoor onmogelijk.

Warren maakt trouwens op een kwalijke manier misbruik van de parafrase vertalingen. Als je zijn boeken leest dan zie je dat hij zijn beweringen vaak ondersteund met citaten uit parafrase vertalingen. In het Engels heb je er meerdere. Hij zoekt geregeld naar een parafrase vertaling die zegt, of lijkt te zeggen, wat hij beweert. Je hoeft tegenwoordig het woord van God niet meer te ontkennen, je zoekt gewoon een parafrase vertaling die zegt wat jij beweert. Er is er altijd wel een die in jouw richting is vertaald.

Het gebruik van allerlei vertalingen door elkaar heen, zoals Warren doet, werkt ontwortelend. De mensen raken hierdoor veel moeilijker vertrouwd met de tekst van de bijbel.

Overigens ook in zijn boeken predikt Warren niet of nauwelijks het Woord. Hij brengt veelal onderwerpen waar hij af en toe een bewijstekst bijhaalt.

3.8. Onderdeel van de onbijbelse oecumenische beweging

De oecumenische instelling van de Schuller, Hybels en Warren.

Er is een valse oecumenische beweging. De voormannen van de gemeente groei beweging doen daar allen aan mee.

In de valse oecumenische beweging accepteert men ieder die zich christen noemt als medechristen, ongeacht welk evangelie men gelooft. Zo worden b.v. rooms-katholieken zonder meer geaccepteerd als medechristenen, ook al leert de Rooms-katholieke Kerk nog steeds het valse evangelie van behoud door de sacramenten.

…

In Nederland doet de EO alsof de kardinalen en bisschoppen medegelovigen zijn. De werkelijkheid is dat b.v. Kardinaal Simonis nog steeds volledig achter de officiële rooms-katholieke leer staat. De Nederlandse Evangelische Alliantie (de EA) hield een kerkdienst met de leiders van de Nederlandse Raad van Kerken (onderdeel van de Wereldraad van Kerken. Onder het motto ‘samen bidden moet toch kunnen’.

…

De Raad van Kerken wordt volledig gedomineerd door vrijzinnige ‘christenen’. De Wereldraad van Kerken en de Rooms-katholieke Kerk zijn weer verwikkeld in een dialoog met andere godsdiensten. De Paus heeft al verschillende malen een godsdienstige bijeenkomst in Assisi gehouden met vertegenwoordigers van niet-christelijke religies (joden, mohammedanen, hindoes, boeddhisten aanhangers van natuurgodsdiensten, aanhangers van het shintoïsme etc)  waarbij in dezelfde bijeenkomst ieder tot zijn eigen ‘god’ bad om vrede. Dit alles zal uiteindelijk uitlopen op de valse eenheidskerk uit de eindtijd (Openbaring 17:1-6). In het boek Openbaring is sprake van ‘de bruid’ (de ware kerk) en ‘de grote hoer’ (de valse tegen-kerk).

…

Schuller, Hybels en Warren accepteren zonder meer rooms-katholieken als medegelovigen. Warren citeert b.v. kritiekloos rooms-katholieke mystici in zijn boek “Doelgericht leven”.

Het grote succes van Warren (Saddle Back) wordt in Amerika opgemerkt door de ongelovige wereld. Een ongelovige journaliste woonde daarom als vertegenwoordiger van de pers een seminarie over gemeentegroei van Warren bij. Zij schreef het volgende:

Warren maakt deel uit van de ultra-conservatieve “Southern Baptist Convention”, en al zijn stafleden onderschrijven de leerstellingen van dit kerkgenootschap, leerstellingen als de letterlijke en onfeilbare bijbel en het uitsluiten van vrouwen als senior pastors. En toch verwelkomt Warren in zijn trainingsprogramma voor pastors (voorgangers) Katholieken, Methodisten, Mormonen Joden en als voorganger aangestelde vrouwen. “Ik ga niet in debat over de niet essentiële dingen. Ik ga niet proberen om andere kerkgenootschappen te veranderen. Waarom zouden we de verdeeldheid veroorzaken?” vraagt hij, terwijl hij als zijn rolmodel Billy Graham citeert, “een staatsman voor Christus die dient over barrières heen”  (“This man has a ‘purpose'” by Cathy Lynn Grossman, USA TODAY, 21-7-2003.)

Hieronder volgt het originele Engelse citaat:

“Warren is part of the ultra-conservative Southern Baptist Convention, and all his senior staff sign on tot the SBC’s doctrines, such as the literal and infallible Bible and exclusion of women as senior pastors. Yet Warren’s pastor-training programs welcome Catholics, Methodists, Mormons, Jews and ordained women. “I’m not going to get into a debate over the non-essentials. I won’t try to change orther denominations. Why be divisive?” he asks, citing as his model Billy Graham, “a statesman for Christ ministering across barriers”.

Deze ongelovige journaliste kon het niet begrijpen dat Warren, die aan de ene kant beweert orthodox en traditioneel evangelisch te zijn, toch toelaat dat sekten als de Mormonen en mensen uit valse kerken als de Rooms-katholieke Kerk of zelfs joodse mensen, die niet pretenderen christelijk te zijn, zijn seminars bijwonen. Zij heeft nog niet door hoe de vroegere evangelicals zijn veranderd in neo-evangelicals die in feite niet meer om waarheid geven. Voor hen doet het evangelie dat je predikt er nauwelijks toe. Zij gaan uit van de oecumene van het hart. Zij “ervaren” eenheid met b.v. de Paus en de kardinalen, ook al brengen deze het bijbelse evangelie niet. Ze ontmoeten elkaar in de levende Heer (zo formuleert Hegger het) en de leer komt op de tweede plaats. Het verval is al zodanig dat zelfs Mormonen, een door en door occulte sekte, niet meer worden geweerd. Als Warren werkelijk het evangelie zou brengen (duidelijk en anti-thetisch zoals b.v. in Efeze 2:8,9 staat) dan zouden Rooms-katholieken en anderen het niet onder zijn gehoor uithouden.

Warren zegt dat hij niet gaat twisten over ‘non-essentials’. Je vraag je af wat hij nog essentieel, wat hij nog noodzakelijk, vindt in het christelijke geloof. Het antwoord op de vraag “Wat moet ik doen om behouden te worden?” vindt hij blijkbaar niet meer essentieel. Want de Rooms-katholieken geven op deze fundamentele vraag nog steeds een verkeerd en onbijbels antwoord. De mormonen hebben een verkeerde visie op elke belangrijke leerstelling van het christelijk geloof.

Zijn grote rolmodel Billy Graham heeft zelf in de Larry King show gezegd dat Hij zich op zijn gemak voelt in het Vaticaan en Salt Lake city (het Vaticaan is het hoofdkwartier van de Rooms-katholieke Kerk en in Salt Lake city bevindt zich het hoofdkwartier van de Mormonen). Larry King, als ongelovige, was daar ook verwonderd over.

…

Graham, en Warren, zijn in deze onbijbelse positie terechtgekomen door het systematisch afwijzen van de bijbelse opdracht tot afscheiding. De bijbel draagt ons op om ons af te scheiden van allen die een vals evangelie brengen. Graham en Warren verwerpen deze bijbelse opdracht. Ze zijn niet voor afscheiding, ze zijn voor ‘infiltratie”.

…

Warren, Hybels en Graham en andere voormannen van de neo-evangelicals zijn ‘alleen positief’ en daarom negeren ze een aantal belangrijke bijbelse opdrachten; naast de al genoemde opdracht tot afscheiding zijn dat onder meer de opdracht om te toetsen (1 Thessalonika 5:21, 1 Johannes 4:1, Handelingen 17:11, Openbaring 2:2), om te weerleggen (2 Timotheüs 3:16), om te ontmaskeren  (Efeze 5:11), om te strijden tegen valse leraren (Judas vers 3 en 4, Galaten 1:6-9 en 2:5, Handelingen 15:2, Filippi 2:2, Openbaring 2:20, etc.).

Het bestaan van valse leer, valse leraren en valse kerken wordt genegeerd of zoveel mogelijk genegeerd. Alleen ultra vrijzinnigen worden schoorvoetend afgewezen, en soms dat niet eens. Graham werkt er wel mee samen bij de organisatie van zijn campagnes.

Paulus en de andere apostelen waren gewikkeld in een bijna permanent gevecht met valse leraren. Gehele brieven van het Nieuwe Testament zijn vanuit die worsteling ontstaan, b.v. de Galatenbrief en de Judasbrief. De bijbel draagt ons op om “tot het uiterste te strijden voor het geloof dat eenmaal de heiligen is overgeleverd” (Judas vers 3). Dit wordt gezegd in verband met het binnendringen van valse leraars (vers 4).

Kijk naar de felheid van Paulus tegenover hen die de genade van het evangelie vermengden met de wet. Dit is precies wat de Rooms-katholieke Kerk nog steeds doet.

“Let op de honden, let op de slechte arbeiders, let op de versnijdenis!”  (Filippi 3:2).

“Het verbaast mij, dat gij u zo snel van degene, die u door de genade van Christus geroepen heeft, laat afbrengen tot een ander evangelie, en dat is geen evangelie. Er zijn echter sommigen, die u in verwarring brengen en het evangelie van Christus willen verdraaien. Maar ook al zouden wij, of een engel uit de hemel, u een evangelie verkondigen, afwijkend van hetgeen wij u verkondigd hebben, die zij vervloekt! Gelijk wij vroeger reeds gezegd hebben, zeg ik thans nog eens: Indien iemand u een evangelie predikt afwijkend van hetgeen gij ontvangen hebt, die zij vervloekt” (Galaten 1:6-9).

Toetsen, afscheiden, weerleggen, strijden tegen valse leraren, dat alles doet men simpelweg niet. Het komt in hun belevingswereld niet voor, en daarom ook niet in hun prediking en onderwijs. Liefde voor de waarheid is vervangen door liefde voor succes. Eenheid stelt men boven waarheid. Dat kan men doen omdat men het belang van de leer relativeert. Ook een Nederlandse neo-evangelical als W.J. Ouweneel ontkent b.v. dat er een fundamenteel verschil is tussen het bijbelse evangelie en het evangelie dat de Rooms-katholieke Kerk brengt.

…

Men zoekt en vindt de eenheid in de ‘christus’ beleving, niet meer in het geloof in het bijbelse evangelie.

Kenmerkend is de onverschilligheid tegenover de bijbelse waarheid. Men windt zich nergens meer over op. Zet daar tegenover de grote felheid, ijver en terechte verontwaardiging van Paulus in het gevecht om de waarheid. Dan zie je welk een totaal andere geest de moderne evangelicals waaronder Hybels, Schuller en Warren bezielt.

3.9. Binnendringen van valse leringen

Er is in elke christelijke gemeente altijd het gevaar dat valse leringen binnendringen. Daarom worden de leiders, de oudsten, opgeroepen om waakzaam te zijn (Handelingen 20:28-31).

De bijbel draagt op valse leraren op een afstand te houden … Valse leer werkt volgens de bijbel als zuurdesem (als gist). Als je zuurdesem en meel met elkaar in contact brengt zal het meel verzuren. Als je gezonde christenen met een valse leer in contact brengt zullen zij aangetast worden.

De christenen in de ‘alleen posifief’ gemeenten zijn weerloos tegen valse leringen, vooral als deze subtiel worden gebracht. Ze zijn niet op hun hoede. Ze horen immers nooit iets over valse leer en valse leraars. Ze zijn niet ingelicht en daarnaast zijn ze ook niet toegerust met een degelijke kennis van de gezonde leer. En hoe kun je valse leer onderkennen en weerleggen als je gewend bent om parafrase vertalingen te gebruiken?

In Willow Creek (Hybels) is inmiddels de valse spiritualiteit binnengedrongen.

…

Het gaat voornamelijk om de onbijbelse Rooms-katholieke mystiek, soms aangevuld met invloeden uit het hindoeïsme. Men leert de gelovigen mystieke technieken aan die bedoeld zijn om Godservaringen te krijgen, maar die in werkelijkheid rechtstreeks in contact brengen met boze geesten, die zich voordoen als engelen des lichts (2 Korinthe 11:14).

…

Arie Geelhoed

Geplaatst in: Christendom, Maatschappij
© Frisse Wateren, FW