Basis

principes

voor het gezin

Hoofdstuk 1 vervolg.

Erfgoed zegen of vloek?

We leven in het heden. Wij worden geconfronteerd met huidige situaties. Maar de huidige tijd en de huidige situaties kunnen worden teruggevoerd in de tijd en tal van andere situaties die hebben geleid tot het heden. In het gezin, verwijzen we naar deze achtergrond als “erfgoed.” Elke bepaalde familie is in veel opzichten een product van zijn erfgoed. Het werd geproduceerd door mensen en gebeurtenissen uit het verleden. De besluiten en het karakter van vader, grootvader en overgrootvader en de keuzes en de invloed van vader, moeder, grootmoeder en overgrootmoeder hebben allen invloed gehad in elk gezin om het te maken wat het is. Om het even welke fysieke eigenschappen, kleine gewoonten, opmerkelijke trekken in de sturing van overtuigingen en waarden deel uit kunnen maken van zijn familie-erfenis.

Gelukkig, erfgoed is niet de enige factor in het vormgeven van gezinnen. De huidige zal altijd op haar beurt aan het familie erfgoed toevoegen. Ons erfgoed is niet alleen wat onze grootouders en ouders waren, maar wat wij zijn. De keuzes die we maken en het leven dat we leiden dragen hun deel bij. We zullen altijd de invloed van het verleden hebben, maar we zullen er nooit volledig door beheersd worden. En we moeten, zowel voor onze eigen bestwil en voor het welzijn van toekomstige generaties, die keuzes maken die een erfenis van godsvrucht achter laten.

Erfgoed kan zowel een zegen of een vloek zijn. David schreef: “De meetsnoeren zijn voor mij in lieflijke plaatsen gevallen, ja, een prachtig erfelijk bezit heb ik gekregen” (Psalm 16:6). Hiermee zei David niet dat alles uit zijn verleden goddelijk was. David had geleden en leed onder vele problemen en onrechtvaardigheden. Maar David had gewandeld met de Heer, en in zijn wandel met God had hij een rijke erfenis gevonden.

In vers 5 introduceert David de belangrijkste factor in het erfgoed. “De Heere is mijn enig deel en mijn beker”. De aanwezigheid van God in zijn leven bepaalt meer dan iets anders het effect en de waarde van zijn ouderlijke erfenis. Hij die met God wandelt kan terugkijken, zelfs bij een erfenis van zonde en mislukking, en de goedheid van de Heer zien, die hem tot Hem Zelf trekt. En hij dankt Hem. Aan de andere kant, hij die in opstand tegen God wandelt kan, zelfs in een erfenis van godsvrucht, niet veel goeds in zijn verleden vinden. Hij doet weinig meer dan klagen.

Vanuit menselijke standpunt gezien, zouden wij zelfs kunnen zeggen dat de tegenwoordigheid van de Heer wat betreft onze erfenis met terugwerkende kracht werkt. Ongeacht hoe ons verleden was, als wij ons bekeren en in nederigheid tot de Heer terugkeren, is hij bereid om problemen uit het verleden en onrechtvaardigheden om te zetten in onverwachte huidige zegeningen in ons leven. En in tegenstelling daarmee, ongeacht hoe de goddelijke afkomst is, wanneer men zich in koppigheid en ongehoorzaamheid afwendt, keren de voordelen van zijn verleden zich tegen hem en zelfs mooie herinneringen worden bitter en zijn niet te onderscheiden van zijn vele problemen.

Aldus zien wij dat niemand de gevolgen van zijn leven bij zich kan beperken. Hij die in gerechtigheid leeft, brengt oprechtheid voort. Hij die in zonde leeft, geeft een erfenis van zonde door. En in beide soorten erfenissen is God aan het werk, enerzijds verklarend: “het geslacht van de oprechten zal gezegend worden” (Psalm 112:2), en aan de andere kant, “de ongerechtigheid van de vaders vergeldt aan de kinderen en kleinkinderen, tot in het derde en vierde geslacht” (Exodus 34:7).

Dit alles verifiëert zowel het belang van oprechte, godvrezende gezinnen als de onmogelijkheid om zulke gezinnen zonder de Heer te hebben. Er is eenvoudig geen manier om van de zegen van een godvrezende erfenis te genieten of om een godvrezende erfenis door te geven zonder toewijding aan God.

Het eren van de ouders

Gods verwachtingen voor het hele gezin zijn vast gebaseerd op bijbelse principes. We hebben al een aantal van deze beginselen waargenomen met betrekking tot erfgoed, maar is er nog een ander principe dat geleden heeft door verwaarlozing en misbruik in de westerse samenleving, dat we het hier oppakken en zorgvuldig in overweging nemen. Dat is het principe van het eren van de ouders.

Onder de bevelen die God aan Zijn volk gaf, was er een die specifiek verband houdt met gezinnen. “Eer uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land dat de HEERE, uw God, u geef” (Exodus 20:12). Paulus, schrijvende aan de Efeziërs, merkt op dat dit het enige gebod van de tien is, waaraan een belofte is verbonden. De belofte heeft te maken met welzijn en een lange levensduur. Voor zover het leven een sociaal bestaan is, en voor zover het gezin de basis van sociale eenheid is, volgt daaruit dat onze gehoorzaamheid of ongehoorzaamheid aan een fundamenteel gezin principieel direct ons leven beïnvloed.

Wat betekent het om onze ouders te eren? Eren westerlingen over het algemeen hun ouders? Eren westerse christenen hun ouders? Dit zijn vragen die we eerlijk onder ogen moeten zien.

Het Hebreeuwse woord voor eer heeft letterlijk het idee van zwaarte. In werkwoordsvorm betekent het om gewicht te geven, of om vast te houden als aanzienlijk of waardig, in tegenstelling tot iets te licht of frivool. De praktische uitwerking van een dergelijk hoog aanzien voor de ouders wordt steevast geassocieerd met zaken als gehoorzaamheid, hulpvaardigheid en respect. Kinderen doen wat hun ouders hen instrueren om te doen, helpen hun ouders met werk en verantwoordelijkheid, en waar er verschillen van mening zijn over de plannen of wensen, geven ze toe aan hun ouders.

Natuurlijk, de andere kant van de medaille is dat de ouders eervol moeten zijn. Dat wil zeggen, dat zij eerbiedwaardig, liefdevol, en wijs zijn. De waarheid is echter dat alle ouders fouten hebben en tekort komen in het ideaal, en dat sommige ouders zelfs liefdeloos, dwaas en verachtelijk zijn. Moet een ouder niet eervol zijn om geëerd te worden?

De weg die God de kinderen wijst om hun ouders te eren, maakt geen uitzondering voor ouders die niet eervol zijn. In een andere gezagsrelatie, waarin God roept om te eren, zegt Hij speciaal: “… niet alleen hun die goed en welwillend zijn, maar ook die verkeerd handelen” (1 Petrus 2:18).

Jonge kinderen worstelen niet met de vraag of ze moeten gehoorzamen of niet. Zij neigen te reageren zoals hun natuur voorschrijft. Oudere kinderen en jongeren echter, beginnen de prestaties van hun ouders evenals hun eigen redenen om wel of niet te gehoorzamen te analyseren. Zij die zich onderwerpen aan de christelijke leer, worstelen met dit gebod van God in het licht van hun onvolmaakte ouders. Drie dingen moeten worden bewaard met het oog op hen van wie de ouders misschien niet eervol zijn:

1. Men moet de positie van een ouder eren, zelfs wanneer de ouder geen eer lijkt te verdienen. Alle gezag berust in God. De positie van het ouderschap met haar verantwoordelijkheden werd door God gegeven, en waar de ouders ontrouw zijn in hun verantwoordelijkheid, ze zijn ontrouw niet simpelweg aan hun kinderen, maar aan God. Door het eren van de positie van ouders, kunnen de kinderen achter de taak van berispen, tuchtiging, en corrigeren de handen van God zien. Met deze visie kan men zeggen: “Ook al schreeuwt mijn moeder naar mij, zij is nog mijn moeder. En ik zal proberen door Gods genade vrolijk gaan doen wat zij zegt”.
2. Het geven van eer is meer afhankelijk van het hart van iemand dan het leven dat van iemand wordt geëerd. Om ouders te eren, moet men beschikken over een eerzaam hart, dat wil zeggen, een hart met de kwaliteiten dat geschikt is om te eren. Dergelijke kwaliteiten zijn onder andere respect, liefde, trouw, zachtmoedigheid, wijsheid, enzovoorts. Zonder deze kwaliteiten zou het onmogelijk zijn om een ouder te vinden die hij kon eren. Met deze kwaliteiten zal men genade vinden om de ouders die God gegeven heeft, te eren.
3. Omdat God gebiedt om de ouders te eren, en God is volkomen eerbaar, kan gehoorzaamheid en eer worden gegeven aan de onvolmaakte ouders als gehoorzaamheid aan God. Zolang wij op de onvolkomenheden van aardse ouders zien, zal het eren moeilijk zijn. Maar als we ons richten op de heerlijkheid en de volmaaktheid van onze hemelse Vader, hebben wij geen redelijke mogelijkheid behalve dan Hem te eren. Omdat Hij ons vertelde onze ouders te eren, onze eer en gehoorzaamheid aan hen kan worden gezien als eer en gehoorzaamheid aan Hem.

Veel christelijke jongeren worstelen met praktische vragen over het eren van hun ouders. Ze vragen zich af HOE? Hier zijn een aantal specifieke suggesties voor tieners die serieus zijn in het geven van eer:

1. Het ontwikkelen van een bewuste gewoonte om dankbaarheid aan je ouders uit te drukken. Wanneer je begint na te denken, besef je wat je ouders gedaan hebben, en nog steeds voor je doen, veel meer dan je ooit kunt berekenen.
2. Bespreek met je ouders de plannen die je maakt. Deel zowel de korte termijn plannen voor de week en de lange termijn plannen die je zou kunnen hebben voor het volgende jaar, meerdere jaren, of je leven. Het niet communiceren is een van de meest voorkomende problemen tussen tieners en hun ouders.
3. Vraag om advies. Zelfs als je denkt dat je weet wat je ouders zullen zeggen, vraag hen wat ze denken. Veel tieners klagen over overbezorgde ouders, maar waarschijnlijk de grootste oorzaak van de overbezorgdheid van de ouders is te weinig verantwoordelijkheidsgevoel bij kinderen en jongeren. Het eerste advies van de ouders mag niet tot doel hebben om het laatste woord over een kwestie te hebben. Als jij andere gedachten hebt, hun advies vormt de basis voor jou om je standpunt met hen te bespreken. Als het gaat om het definitieve besluit, uiteraard, is het nodig om hen te eren. Maar zelfs als dit betekent dat je niet doet wat je had willen doen, zul je het respect hebben en het voordeel van verdere openheid met hen.
4. Waardeer de avonden thuis. Dit zal betekenen, in het bijzonder in sommige gemeenschappen, dat je niet naar elke activiteit die voor jou beschikbaar is, zult gaan. Bespreek met je ouders een geschikt rooster en vervolgens om advies te vragen wanneer je geconfronteerd wordt met planning conflicten. Geloof het of niet, er komt een tijd (en binnenkort) dat je terugdenkt naar de avonden thuis als tiener en wenst dat je slechts voor één avond terug de tijd terugdraaien kunt.
5. Zoek naar mogelijkheden om te doen wat niet wordt gevraagd. Het is moeilijk om te beschrijven alles wat er gebeurt wanneer een taak vrijwillig wordt gedaan als een gebaar van vriendelijkheid. Het werk wordt lichter, de taaknemer wordt veranderd, en degene voor wie het wordt gedaan wordt daardoor beïnvloed. Ouders vinden onmetelijke vreugde in hen die hen op deze manier eren.
6. Eer je ouders ook als je niet bij hen in de buurt bent. Díe jongeren die echt serieus zijn in het eren van hun ouders, zullen ondervinden dat hun optreden niet verandert als zij van hun ouders gescheiden zijn. Ook niet in hun woorden. Evenmin in het uiterlijk.
7. Betrek je ouders in alle stappen die je neemt in het verwerven van een levensgezel. Dat wil niet zeggen dat we moeten terugkeren naar de oosterse gewoonte van dat ouders alles regelen voor het huwelijk van hun kinderen. Het is echter om erop te wijzen dat het idee, dat alleen “IK” uiteindelijk alleen kan zien, wie voor mij de beste is, een verkeerd begrip is in het andere uiterste.

Het principe van het eren van de ouders is een levenslange principe. Zeker, rollen veranderen als iemand verandert van kind naar tiener, van volwassenheid naar hoge leeftijd. Maar door het hele leven heen zijn er manieren om respect te tonen aan je ouders en om hen te eren. Als iemand zijn of haar ouderlijk huis verlaat, dan is een van de belangrijkste manieren om je eer te tonen het zoeken van raad. Als een van de ouders verandert op hoge leeftijd en zwak wordt, blijkt het eren uit het zorgen voor hen. Een aantal van de moeilijkheden in verband met die zorg worden uitgebreider besproken in hoofdstuk 8. Hier wordt alleen opgemerkt dat de voordelen die uit het eren van ouders voortkomen, op deze wijze de moeilijkheden meer dan compenseren. Bovendien heeft de praktijk van het zenden van oude mensen naar zorgcentra een leegte in het gezin nagelaten, die het niet gemakkelijk kan vervangen. De scheiding en eenzaamheid ervaren door vele bejaarde ouders, is een tragedie die hen niet mag worden verplicht om te verdragen.

Het leren om ouders te vergeven

Omdat niemands ouders perfect zijn, is iedereen in staat om bijzondere kenmerken van zijn erfgoed, die niet goed zijn, te zien. Misstanden in het verleden laten vaak littekens in het heden zien. Sommige van deze littekens zijn klein, sommige zijn groot, en sommige etteren nog steeds. De misstanden die deze littekens veroorzaakten, zijn vaak echt, maar andere keren worden ze ingebeeld. Zoals een schrijver zei:

Net zoals onze ouders mensen zijn en fouten kunnen maken, zo zijn wij ook. Als kinderen interpreteerden wij wat onze ouders zeiden en deden. Goed bedoeld gedrag kan in het slechtst mogelijke daglicht gesteld worden, waardoor de goede inspanningen van onze ouders verkeerd lijken. Een kritische opmerking van een van de ouders vele jaren geleden kan opnieuw op gaan spelen en opgeblazen worden door een kind en die nu zijn of haar ouders de schuld geeft van persoonlijke problemen1.

Er zijn vele redenen waarom we onze ouders zouden moeten vergeven. Deze redenen maken vergeving niet noodzakelijkerwijs gemakkelijk, maar ze tonen het belang van vergeving. Het is duidelijk dat de belangrijkste reden, dat we moeten vergeven, te maken heeft met onze persoonlijke relatie met de Heer. “Want als u de mensen hun overtredingen vergeeft, zal uw hemelse Vader u ook vergeven. Maar als u de mensen hun overtredingen niet vergeeft, zal uw Vader uw overtredingen ook niet vergeven” (Mattheüs 6:14, 15). Er zijn nog andere redenen, maar hier zullen we met name die met betrekking tot het gezin overwegen.

Leren om onze ouders hun falen te vergeven is een belangrijke beslissende factor over de vraag of we hen kunnen eren of niet. Wrok en bitterheid doen ons vermogen om te eren teniet. Vergeving, aan de andere kant, geeft ons een vrijheid om onze ouders te eren.

Onze ouders vergeven is nodig om ons te houden van het levenslange herhaling van hun fouten. Een van de vreemdste verschijnselen van erfgoed is dat vaak die dingen bij de ouders, die het meest verafschuwd worden, meestal overgenomen door de volgende generatie. Inderdaad, een van de zekerste manieren om de fouten van uw ouders over te nemen, is het hen kwalijk nemen – hoe sterker je aanstoot neemt, hoe meer kans je hebt om ze over te nemen. Om de een of andere reden je negatief te richten op iemand anders probleem, vormen we onze eigen kijk op het leven. Het alternatief is natuurlijk vergeven. Vergeving bevrijdt ons van de slavernij van het steeds opnieuw bekijken van verwondingen uit het verleden en het helpt ons om onze ouders te zien in een meer objectief licht, en maakt ons toegankelijk voor de transformerende genade van God.

We moeten onze ouders hun fouten en mislukkingen vergeven, zodat onze kinderen de veiligheid van een gezonde relatie met hun grootouders kunnen hebben. Wrok en bitterheid snijden relaties door. Vergeving, anderzijds, opent ons de mogelijkheid van het bouwen (of soms herstellen) van verhoudingen. Grootouders hebben de lach en het spelen van hun kleinkinderen nodig. Kleinkinderen hebben de ontmaskerende wijsheid en de waardigheid van de ouderdom nodig. Er zijn bijzondere banden tussen grootouders en kleinkinderen die alleen goed kunnen worden gevormd als ouders de juiste houding hebben ten opzichte van hun verleden.

Het kennen van de redenen voor vergeving is niet altijd genoeg om ons vergeving te laten uitoefenen. Littekenweefsel kan heel diep gaan. De volgende tips laten goed duidelijk zien wat vergeving is en hoe het werkt.

1. Vergeving betekent loslaten. Het betekent het niet meer vasthouden aan de verantwoordelijk van anderen voor wat ze gedaan hebben.
2. Vergeving is een keuze. Om te vergeven hebben we niet nodig het gevoel te hebben van vergeving. We moeten ervoor kiezen om te vergeven. Meestal als vergeving het meest noodzakelijk is, is het emotioneel het meest moeilijk. De Schrift zegt echter niet, dat we het gevoel van vergevingsgezindheid hebben moeten, maar gewoon dat we vergeven. De keuze om te vergeven draagt ​​zijn eigen beloning, en de daad van vergeving wordt vaak gevolgd door een emotionele opluchting en vreugde.
3. Vergeving is kostbaar. Het betekent het verzwelgen van de “schuld” in plaats van het voet bij stuk houden. Het annuleert de rekening van een andere. Het kruis van Jezus is het duidelijkste voorbeeld in de hele geschiedenis van de kosten van vergeving.
4. Vergeving wordt meestal schoon schip maken. Vooral bij onze ouders, als we bereid zijn te vergeven, vinden wij meestal dat ze niet helemaal verantwoordelijk waren voor het probleem. We gaan inzien dat onze eigen negatieve reacties hierop zo veel (soms meer) hebben bijgedragen aan onze wonden dan hun aanvankelijke fout(en). “Een groot deel van het opgroeien is het leren om verantwoordelijkheid te nemen voor ons eigen leven, wat in dit geval betekent het toegeven dat we een aantal problemen met onze ouders hebben geschapen”2. Dit punt over vergeving is vaak een van de grootste obstakels in het hele proces. Veel pijn van volwassenen is het verbergen van hun eigen falen achter het falen van hun ouders. Om  het verleden te vergeven, betekent rekening houden met het heden, en voor sommigen lijkt dat te pijnlijk.
5. Vergeving is een daad van geloof. Dit is waarschijnlijk het belangrijkste concept van vergeving dat hier gepresenteerd wordt. Het proces van vergeving gaat om een ​​heroriëntering van de dader aan God. In plaats van nog langer te kijken naar wat er verkeerd gedaan is in het verleden, kunnen we zien in geloof op God Die in staat is om alle dingen te doen meewerken “ten goede voor hen die God liefhebben” (Romeinen 8:28). Er is een onuitsprekelijke verschil in een dergelijke visie! Het is vrijwel onmogelijk om ouders te vergeven wanneer we ons richten op hun fouten. Het is vrijwel onmogelijk om hen niet te vergeven als we ons op de juiste wijze op God richten. Veel mensen leven ergens tussen extreme bitterheid en volledige vergeving door simpel te proberen om zich op andere zaken te focussen (iets te vergeten over hun ouders), maar ze gaan zowel de vrede van vergeving en de vreugde van het eren van hun ouders missen.

Erfgoed is een krachtige factor in al onze levens. Voor gezinnen in de westerse samenleving werd, door veronachtzaming van God en de beginselen van eer en vergeving, over het algemeen het erfgoed veranderd in een vloek die wordt bezocht op kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. Het leren om te leven in overeenstemming met God’s principes is de sleutel tot het het erfgoed te maken tot een zegen.

Wordt D.V. vervolgd.

John Coblentz

© Copyright 1992, Christian Light Publications

Geplaatst in: Gezin, Huwelijk
© Frisse Wateren, FW