17 jaar geleden

De Heilige Geest – Zijn wezen en Zijn werken

7 mei 2008. Het is bijna Pinksteren. Een groot deel van de christenheid staat dan stil bij de uitstorting van de Heilige Geest. Maar Wie is de heilige Geest? Wat is Zijn wezen en wat zijn Zijn werken? Wanneer we ons met dit onderwerp enigszins willen bezighouden, willen we ons ervan bewust zijn, dat wij het met God Zelf te doen hebben, namelijk met God de Heilige Geest. Het is één van de drie Personen van de Godheid, die duidelijk van elkaar onderscheiden worden, maar elk is absoluut God. Een rangschikking van de Personen van de Godheid vinden we in de bijbel niet. Iets anders is het wanneer we de Heer Jezus als Mens op deze aarde beschouwen. Als zodanig was Hij de Vader gehoorzaam en daardoor aan Hem onderworpen. Het was zelfs Zijn spijze, dat wil zeggen Zijn levensinhoud en -doel, de wil van Hem te doen, die Hem gezonden heeft.

Wanneer we ons met dit onderwerp enigszins willen bezighouden, willen we ons ervan bewust zijn, dat wij het met God Zelf te doen hebben, namelijk met God de Heilige Geest. Het is één van de drie Personen van de Godheid, die duidelijk van elkaar onderscheiden worden, maar elk is absoluut God. Een rangschikking van de Personen van de Godheid vinden we in de bijbel niet. Iets anders is het wanneer we de Heer Jezus als Mens op deze aarde beschouwen. Als zodanig was Hij de Vader gehoorzaam en daardoor aan Hem onderworpen. Het was zelfs Zijn spijze, dat wil zeggen Zijn levensinhoud en -doel, de wil van Hem te doen, die Hem gezonden heeft (Johannes 4:34). In de hof van Gethsémané bad Hij tot Zijn Vader: “Moge evenwel niet Mijn wil maar de Uwe geschieden!” (Lukas 22:42b). Wanneer we de Heer Jezus echter als Zoon van God zien, is Hij God als de Vader en de Heilige Geest.

Wij willen nu aan de hand van bijbelplaatsen de volgende vragen betreffende de Persoon van de Heilige Geest nagaan:

Wat is Zijn wezen?
Hoe werkt Hij in het Oude Testament?
Hoe werkt Hij in het Nieuwe Testament?
Wat zijn de zegeningen voor ons?
Wat is onze verantwoording?

Zijn wezen

De Heilige Geest is niet slechts alleen een invloed of een kracht, maar een Persoon van de Godheid. Dat zien we in Handelingen 5:3-4, waar Petrus tegen Ananias zegt: “Waarom heeft de satan uw hart vervuld om te liegen tegen de Heilige Geest …? U hebt niet tegen mensen gelogen, maar tegen God”. Daarmee is duidelijk dat de Heilige Geest een Persoon van de Godheid is, waartegen men bijvoorbeeld liegen kan, wat niet mogelijk zou zijn, als Hij alleen een invloed of een kracht zou zijn.

Hoewel de Heilige Geest niet alleen een kracht maar een Persoon is, zo bezit Hij echter toch kracht en is ook liefde (Romeinen 15:13,30), want God is liefde. De Geest van God kan noch gezien (Johannes 14:17) noch terzijde geschoven worden (Johannes 14:16). Hij heeft Goddelijke kennis (1 Korinthe 2:11); Hij denkt en oordeelt; Hij komt ons te hulp in onze zwakheid, treedt voor ons tussenbeide [bidt voor ons – FW] en doorzoekt onze harten (Romeinen 8:26-27). Bovendien heeft Hij een souvereine wil. Dit kunnen we in Handelingen 13:2 onderkennen, waar Hij de gemeente in Antiochië een duidelijke aanwijzing geeft: “Zondert Mij nu Barnabas en Saulus af voor het werk waaartoe Ik hen heb geroepen”. De Heilige Geest is het ook, Die de dienaars in het werk van de Heer roept, toebereidt en ook uitzendt (vers 4).

Zijn werken in het Oude Testament?

Terwijl de enige God Zich in het Nieuwe Testament als Vader, Zoon en Heilige Geest openbaart (Efeze 4:4-6), waren de betrekkingen binnen de Godheid in de tijd van het Oude Testament nog verborgen. Toen heeft Hij Zich als de enige ware God, als de Eeuwige, als de God van Israël bekendgemaakt (Deuteronomium 6:4).

In die tijd werkte de Heilige Geest vanuit de hemel. Hij kwam over of op mensen (bijvoorbeeld Richteren 3:10) en maakte hen daardoor bekwaam voor bijzondere opdrachten (Exodus 35:30-34). Zijn werken werd toch door tijd begrensd (1 Samuël 16:14); ook werkte Hij zelfs door ongelovigen, denk maar aan Bileam en Saul (Numeri 24:2; 2 Petrus 2:15; 1 Samuël 10:10).

Zijn werken in het Nieuwe Testament?

Toen de Heer Jezus nog bij Zijn discipelen was, sprak Hij erover, dat de Heilige Geest op deze aarde komen zou (Johannes 14:16,17,26). Dit gebeurde op de Pinksterdag (Handelingen 2:4). Van toen af aan woont en werkt Hij op de aarde. Hij woont enerzijds in ieder kind van God (1 Korinthe 6:19), anderzijds ook in alle gelovigen als geheel gezien, dat betekent in de gemeente (1 Korinthe 3:16; 12:13). Het werken van de Heilige Geest wordt niet gekenmerkt, doordat Hij Zichzelf of mensen op de voorgrond stelt, maar dat de Heer Jezus verheerlijkt wordt. Zijn werken heeft daarmee een dienend karakter.

De zegeningen voor ons

De inwoning van de Heilige Geest in iedere gelovige en in de gemeente, ook Zijn werken als op aarde wonend, brengt geweldige zegeningen voor ons mee. We willen graag enkele daarvan opnoemen.

God, de Heilige Geest, is als kracht in ons en werkt door ons (Johannes 7:37-39). Hij is de “andere Zaakwaarnemer” (Johannes 14:15-17:26); men zou kunnen zeggen, Hij is de Trooster of Voorspraak. Als zodanig getuigt Hij van de Heer Jezus om Hem voor ons groot en waardevol te maken (Johannes 15:26), en Hij leidt ons in de hele waarheid (Johannes 16:13-15). Uit deze plaats wordt overigens duidelijk, dat Zijn werken een dienen is, “want Hij zal vanuit Zichzelf niet spreken, maar alles wat Hij zal horen, zal Hij spreken en de toekomstige dingen zal Hij u verkondigen”.

Als verdere zegeningen hebben we de zalving van de Heilige Geest, de verzegeling met de Heilige Geest en de Geest als onderpand. Deze drie zegeningen zijn in 2 Korinthe 1:21-22 samengevat: “Die ons … gezalfd heeft, is God, die ons ook verzegeld en het onderpand van de Geest in onze harten gegeven heeft. De verzegeling, die wij ook nog in Efeze 1:13 vinden, betekent het kenmerk als eigendom van Hem, Die verzegelt, en dat is God! Bij de zalving gaat het meer om een door God geschonken bekwaamheid, de stem van de Goede Herder te horen en daardoor hen te herkennen, die de schapen van de Goede Herder verleiden willen. Het onderpand van de Geest tenslotte, dat nog in Efeze 1:14 genoemd wordt, is Gods “garantie”, dat Hij alles, wat ons in de Heer Jezus beloofd maar nog toekomstig is, zeker geven zal en dit zal tot Zijn eigen verheerlijking zijn.

Zijn dat geen wonderbare zegeningen, waarover het zeker lonend is, steeds weer na te denken?

Onze verantwoording

Altijd, wanneer God ons zegeningen en voorrechten geeft, is dit ook met verantwoording verbonden. We moeten ons de vraag stellen, hoe we daarmee omgaan. Ook hier willen we enkele bijbelplaatsen tot ons laten spreken. Wanneer in Efeze 5:18 gezegd wordt: “wordt vervuld met de Geest”, betekent dat, dat we de Geest Die sinds de bekering in ons woont, in onze harten en in ons leven ruimte geven moeten, zodat Hij ons kan vervullen, dat betekent heel ons leven bepalen kan. We moeten ons door de Geest van God helemaal praktisch leiden laten (Romeinen 8:14). Deze leiding is altijd in overeenstemming met het Woord van God. Wanneer we geloven dat een of ander voornemen of plan in ons leven door de Geest van God geleid is, maar het is daarbij in tegenspraak met de duidelijke grondwaarheden van het Woord van God, dan kunnen we zeker zijn, dat het niet naar de gedachten van God is.

De Geest van God kan ook bedroefd worden (Efeze 4:30). Wanneer zonden in ons leven voorkomen, dan wordt Hij in Zijn werkzaamheid belemmerd. Wanneer een gelovige zonden niet belijdt en dingen niet in orde brengt, kan het zelfs zover komen, dat de Heilige Geest uitgeblust wordt (1 Thessalonika 5:19). Dit betekent niet, dat de Heilige Geest een gelovige verlaat, maar door een volharden in de zonde kan de werkzaamheid van de Geest uitgeblust worden.

We hebben nu gezien welk een groot voorrecht het is de Heilige Geest inwonend te bezitten. Wanneer we Hem de juiste plaats geven, kan Hij in ons en door ons werken, en het gevolg zal zijn, dat wij de Heer Jezus in toenemende mate gelijk worden. Daardoor zullen we voor onze medemensen een getuigenis voor Hem zijn, en ons leven zal tot verheerlijking van God en Zijn eer bijdragen.